Malazgirt Savaşı ve Türklerin Anadolu'yu Yurt Edinmesi

[m3rT]

Türk kelimesi, eskiden Türük şeklinde söylenirken zamanla değişikliğe uğrayarak Türk şeklini almıştır. Anlamı ise, güçlü-kuvvetli demektir. Türklerin en eski yurtları, Altay ve Sayan dağlarının kuzeybatı bölgesiydi. Zamanla çoğalarak doğuda Kadırgan Dağları’na, batıda Hazar Denizi ve İtil boylarına, güneyde Çin ve Tibet’e, kuzeyde Sibirya içlerine kadar uzanan çok geniş bir alanda yaşamaya başladılar. Daha sonraları kuraklık, şiddetli kışlar, kendi aralarında meydana gelen anlaşmazlıklar ve dış baskılar yüzünden, Anayurt’tan yapılan göçler, zaman aralıkları içinde uzun süre devam etmiştir. Teşkilâtçı bir millet olan Türkler, gittikleri yerlerde birçok devlet ve imparatorluk kurmuşlardır. Bunların başlıcaları Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Türgişler, Kartuklardır.


Araplar, 635 Kadisiye ve 641 Nihavent savaşlarında Sasanileri büyük bir yenilgiye uğrattılar. İran topraklarını fetheden İslam orduları, Ceyhun nehri kenarında Türklerle temasa geçtiler. Bu sırada Maveraünnehir’de, Türklerin kurduğu küçük şehir devletleri vardı. Zaman zaman bu şehir devletleri ile İslâm orduları arasında küçük çapta smır çarpışmaları oluyordu. Bu durum Kuteybe bin Müslim’in Horasan bölgesi komutanlığına atanmasına kadar sürdü (705). Kuteybe bin Müslim, Maveraünnehir’e hâkim olan şehir devletlerini birer birer ortadan kaldırarak Türgişlere komşu oldu.

Türgişler’in hakanı Sulu-Çor, ilerleyen İslâm ordularına karşı koydu: Amacı Mâveraünnehir’i ele geçirmekti. Kül-Çor kumandasındaki ordu, Semerkant yakınlarına kadar ilerledi. Art arda başarısızlığa uğrayan İslâm ordusu, Seyhun Nehri’nin doğusunu Türgişlere bırakmak zorunda kaldı (724).

Türgişler zayıflayınca Karluklar ön plâna çıktı. Karlukiar önceleri Araplara karşı, Çin tarafını tutuyorlardı. Çinlilerin Türk yurdu üzerindeki emellerini öğrenince, Araplarla birlikte hareket ederek Talaş Meydan Muharebesinde Çinlileri büyük bir bozguna uğrattılar (751). Bu savaştan sonra İslamiyet Türkler arasında hızla yayılmaya başladı. Birçok Türk, İslâm ordularında görev aldı. Birçoğu da devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

Türkler, Müslümanlarla temasa geçtikçe, İslamiyeti tanıdıkça kendi inançları ile İslam dininin ilkeleri arasmda pek çok benzer taraf olduğunu gördüler. “Bunun sonucu olarak Karluk, Yağma, Çiğil ve Oğuz Türkleri kitleler halinde, Müslümanlığı kabul ettiler. Daha sonra Karluk, Yağma, Çiğil Türkleri, ilk Müslüman Türk Devleti olan Karahanlılar Devletini kurdular (840-1212). Bu devletin ilk Müslüman hükümdarı Abdülkerim Satuk Buğra Han’dır.

Selçuklu Hanedanı, Oğuzların Kınık boyundandır. Selçuk Beyin babası Dukak, Oğuz Devletinde subaşı idi. Ölünce yerine oğlu Selçuk Bey geçti.